اپیزود هفتم: نحوه‌ی برگزاری آزمون عملی موسیقی

سلام، من غزال پژندم و اینجا رادیوکاست.

 امروز قراره از جزئیات آزمون عملی رشته‌های گروه موسیقی براتون بگم.

در گروه موسیقی، سه رشته نوازندگی:

• موسیقی ایرانی
• نوازندگی موسیقی جهانی
• آهنگسازی

 وجود داره، که تقریباً فرمت مشابهی توی آزمون عملی هر کدوم تکرار میشه. جزئیات هر آزمون گاهی کمی تغییر می‌کنن و اطلاعاتی که من توی این پادکست به شما میدم بر اساس آخرین آزمون عملی برگزار شده در تابستان امساله.

اول از همه، بریم سراغ رشته نوازندگی موسیقی ایرانی.

بخش اول مرحلۀ نوازندگی، نوازنده‌های یکی از سازهای تار، سه‌تار، سنتور، نی، کمانچه، قانون، عود و قیچک می‌تونن توی این آزمون شرکت کنن.

داوطلب این رشته باید به انتخاب خودش یک دستگاه، دو آواز و دو قطعۀ ضربی یا دو دستگاه و دو قطعۀ ضربی از دستگاه‌های معتبر و رپرتوار موسیقی کلاسیک ایرانی رو از حفظ بزنه. طبیعیه که داور کل این رپرتوار رو نمی‌شنوه و داوطلب باید آمادگی این رو که هر کدوم از گوشه‌های دستگاه یا آوازش مورد سؤال قرار بگیره داشته باشه.

بخش دوم این آزمون «سلفژ» یا سرایشه که البته کم و بیش با همین جزئیات بین همه این رشته‌ها مشترکه.

توی آزمون سلفژ یک خط ملودی ماژور و یک خط ملودی مینور مورد سؤال قرار می‌گیره. البته بچه‌های نوازندگی ایرانی می‌تونن به‌جای ملودی مینور، ملودی در یک مد ایرانی رو انتخاب کنن. سطح تقریبی این بخش رو می‌تونید توی ملودی‌های شمارۀ 100 تا 180 در کتاب «نگرشی نوین به سرایش» ببینید. علاوه بر این، یک خط ریتم ساده و یک خط ریتم ترکیبی هم مورد سؤال قرار می‌گیره که فیگورهایی تا یک‌چهارم ارزش زمانی ضرب و همین‌طور سکوت و خط اتحاد روی یک‌چهارم ارزش زمانی ضرب داره.

در آخر هم بخش تشخیص فواصل که عموماً 3 یا 4 فاصله نهایتاً تا فاصلۀ اکتاو و به ‌صورت ملودیک برای هنرجو نواخته میشه و باید تشخیص بده که این فاصله دقیقاً چیه.

خب بریم سراغ آزمون عملی نوازندگی موسیقی جهانی.

تمام نوازندگان سازهای ارکستر سمفونیک به استثنای سازهای کوبه‌ای می‌تونن توی این آزمون شرکت کنن.

داوطلب این آزمون باید رپرتواری متشکل از یک اتود و 3 قطعه از دوره‌های باروک، کلاسیک و رمانتیک بزنه. یکی از این 3 قطعه حتماً باید در فرم سونات باشه. نوازنده‌های پیانو و گیتار حتماً باید رپرتوارشون رو از حفظ بزنن و در ضمن یک بخش «دشیفراژ» هم توی آزمونشون هست. یعنی در جلسۀ آزمون قطعۀ ساده‌ای جلوشون قرار می‌گیره که نوازنده باید در لحظه بتونه اجراش کنه.

برای نوازنده‌های سازهای دیگه هم الزامیه که قطعاتشون با همراهی پیانو باشه و هماهنگی و تأمین پیانیست هم طبیعتاً بر عهدۀ خود داوطلبه.

آزمون سلفژ نوازندگی جهانی مثل نوازندگی ایرانیه با این تفاوت که تشخیص فواصل هم به‌صورت ملودیک و هم به‌صورت هارمونیک از هنرجو خواسته میشه.

و در آخر بریم سراغ آزمون عملی رشته آهنگسازی.

اولین بخش آزمون آهنگسازی آزمون کتبیه که شامل 15 سؤال از کتاب‌های سازشناسی ایرانی و نواحی و شناخت سازهای ارکستر سمفونیک 1 و 2 هست.

در بخش هارمونی هم یک سؤال باس شیفره‌گذاری شده میدن که داوطلب باید بتونه حل کردنش (هارمونی‌گذاری) رو تا پایان آکوردهای هفتم بلد باشه. البته پیشنهاد من اینه که تا مبحث خروج موقت و مدلاسیون رو هم کامل بلد باشید.

بخش دوم آزمون نوازندگیه.

داوطلب فقط کافیه یک قطعه از دوره‌های باروک، کلاسیک، رمانتیک یا مدرن اجرا کنه که اکثر هنرجوها انتخابشون یک انوانسیون یا یک سونات یا سوناتین بوده.

علاوه بر این، هر داوطلب باید یک قطعۀ کوتاه که خودش آهنگسازی کرده رو هم اجرا کنه و پرینت نُتش رو هم به داورها ارائه کنه.

بسیاری از بچه‌ها فایل صوتی قطعشون رو می‌برند ولی اگر قطعتون رو اجرا کنید خیلی بهتره.

فرم این قطعه در اوایل سال‌ها دو‌بخشی ساده بود که سال بعد به سه‌بخشی ساده تغییر کرد و در نهایت هم پارسال فرم اعلام‌شده برای قطعۀ شخصی بچه‌ها یک تم و دو واریاسیون بود.

بخش سلفژ آهنگسازی هم دقیقاً مثل نوازندگی ساز جهانیه. یعنی در بخش تشخیص فواصل، نُت‌ها برای هنرجو هم به‌صورت ملودیک و هم هارمونیک اجرا میشه.

توی آزمون نوازندگی ساز ایرانی و جهانی، 20 نمره مربوط به سلفژ و 80 نمره مربوط به نوازندگی. توی آهنگسازی هم 20 نمره مربوط به سلفژه، اما 80 نمرۀ باقیمونده بر اساس ضریب‌هایی که برای ما دقیق مشخص نیستن پخش میشه و فقط این رو قطعی می‌دونیم که هارمونی بیشترین ضریب و تأثیر روی نمرۀ نهایی عملیتون داره.